Định kiến giới, phân biệt đối xử và đói nghèo đang kìm hãm hàng triệu trẻ em gái. Tác giả Casvulu,E (2021) – Liên minh châu Âu nhắc nhở chúng ta rằng còn rất nhiều việc phải làm để đảm bảo sự bình đẳng và quyền tiếp cận cho phụ nữ và trẻ em gái trong các ngành nghề khoa học.
Mặc dù ngày càng có nhiều phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động trong các ngành nghề STEM (khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học) hơn bao giờ hết, thế nhưng họ vẫn chiếm tỉ lệ thấp đáng kể trong các ngành nghề này tại nhiều quốc gia. Việc thu hẹp khoảng cách giới toàn cầu trong giáo dục STEM và việc làm là rất quan trọng để trao quyền cho phụ nữ và giải quyết tình trạng thiếu lao động có trình độ trong các lĩnh vực này ở nhiều quốc gia. Để giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, cuộc cải cách công nghiệp lần thứ 4, hay khoảng cách kĩ thuật số và phát triển bền vững đòi hỏi sự tham gia tích cực của phụ nữ cũng như nam giới có trình độ học vấn tốt.
Sự tham gia của phụ nữ trong STEM là một vấn đề phức tạp đòi hỏi sự hành động từ nhiều phía khác nhau, chẳng hạn như chính phủ, tư nhân, gia đình cũng như các cấp giáo dục (từ cấp tiểu học đến cao học).
Trên thế giới, chỉ có khoảng 30% nữ sinh viên lựa chọn các ngành học liên quan đến STEM. Tỷ lệ đăng kí học của sinh viên nữ đặc biệt thấp trong lĩnh vực công nghệ thông tin (3%), khoa học tự nhiên, toán học và thống kê (5%) và kĩ thuật, chế tạo và xây dựng (8%). Phụ nữ cũng rời bỏ các ngành học STEM với một số lượng không cân đối trong quá trình theo học, quá trình tìm việc và ngay cả khi xây dựng sự nghiệp. [1]
Việc tự có thành kiến trong việc đưa ra các lựa chọn được xem là lí do chính cho việc trẻ em gái rời bỏ STEM, “vì trẻ em gái thường không cho rằng các công việc STEM là phù hợp với giới tính của mình. Tuy nhiên, sự lựa chọn này bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi quá trình xã hội hóa, trong đó trẻ em gái học hỏi và tiếp thu những ý tưởng rập khuôn về vai trò giới, bao gồm cả những định kiến về giới và STEM. Có 2 định kiến chủ yếu liên quan đến giới tính và STEM – “trẻ em trai giỏi toán và khoa học hơn trẻ em gái” và “nghề nghiệp khoa học và kỹ thuật là lĩnh vực nam tính” theo Báo cáo Giải mã của UNESCO: Giáo dục cho trẻ em gái và phụ nữ tronglĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) (2017) [2].
Khuôn mẫu giới bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ. Xã hội hóa giới được tăng cường trong môi trường mầm non thông qua các loại đồ chơi dành riêng cho giới và các hoạt động dựa trên giới tính.
Dự án GENTLE của VVOB do Liên minh Châu Âu tài trợ: giáo dục mầm non có đáp ứng giới thông qua chơi tại Việt Nam. Dự án thúc đẩy thực hành bình đẳng giới tới giáo viên, cán bộ quản lý nhà trường, phụ huynh và người giám hộ. Dự án tác động đến sự phát triển lâu dài về nhận thức và tình cảm xã hội của trẻ từ 3 đến 5 tuổi bằng cách sử dụng bộ dụng cụ học tập dựa trên trò chơi có đáp ứng giới ở lứa tuổi mầm non.
Trích dẫn từ bài viết của tác giả Casvulu,E. Liên minh châu Âu.
Tài liệu tham khảo
Casvulu,E. (2021). Happy International Day of Women and Girls in Science. https://europa.eu/capacity4dev/education-and-development/discussions/happy-international-day-women-and-girls-science ( last accessed: 6th March 2021)
UNESCO, Cracking the code: Girls’ and women’s education in science, technology, engineering and mathematics (STEM), 2017, p. 20-22
UNESCO, Cracking the code: Girls’ and women’s education in science, technology, engineering and mathematics (STEM), 2017, p. 43
